Trung tâm đào tạo thiết kế vi mạch Semicon

Login

Username: Password:

Forgot your password? Forgot your username?
ĐĂNG KÝ TÀI KHOẢN ĐỂ TRUY CẬP NHIỀU TÀI LIỆU HƠN!

Skip to content

Linux là gì? Hệ điều hành Linux

Linux là gì ?

Linux là một hệ điều hành máy tính dựa trên Unix được phát triển và phân phối qua mô hình phần mềm tự do mã nguồn mở. Thành phần cơ bản tạo nên Linux đó là nhân linux, một nhân hệ điều hành ra đời bản đầu tiên vào tháng 8 năm 1991 bởi Linus Torvalds. Nhiều người gọi Linux là GNU/Linux, lý do là bản thân linux chỉ là phần nhân hệ điều hành. Rất nhiều phần mềm, ứng dụng khác như hệ thống đồ họa, trình biên dịch, soạn thảo, các công cụ phát triển cũng cần được gắn vào nhân để tạo nên một HĐH hoàn chỉnh. Hầu hết những phần mềm này được phát triển bởi cộng đồng GNU.

Unix ban đầu được phát triển từ năm 1969 bởi một nhóm kỹ sư ở Bell Labs trực thuộc cty AT&T, gồm Ken Thompson, Dennis Ritchies, Douglas Mcllroy và Joe Ossanna. Bản phát hành lần đầu ra mắt năm 1970. Có vài phiên bản Unix trên thị trường như Solaris Unix, AIX, HP Unix và BSD... Linux cũng là một bản của Unix được cung cấp miễn phí. Unix có khả năng đa người dùng (vài người có thể dùng máy tính chạy Unix tại cùng một thời điểm) và đa nhiệm (chạy nhiều chương trình một lúc). Được viết bằng ngôn ngữ C nên Unix có thể cài đặt trên nhiều loại máy tính khác nhau, đây là tính khả chuyển.

Linus Torvalds phát triển linux từ năm 1991 kế thừa nhiều đặc tính của Unix. Lúc đó dự án GNU đang cần một hạt nhân để hoàn thiện một hệ điều hành hoàn toàn miễn phí. Từ đó đến nay Linux đã được phát hành qua nhiều phiên bản, mới nhất hiện là bản 3.2.

Hình sau liệt kê lịch sử thời gian phát hành các phiên bản nhân linux: (cột đứng cho biết số lượng dòng mã được thêm)

Để hiểu rõ hơn về hệ điều hành linux, các bạn cần tìm hiểu qua một số khái niệm về hệ điều hành.

Hệ điều hành (HĐH): là phần mềm hệ thống làm cầu nối giữa người dùng và máy tính, nó giúp quản lý các tài nguyên phần cứng, cung cấp giao diện, tiện ích cho người dùng giao tiếp, sử dụng những tài nguyên đó. Những phần mềm thông thường các bạn hay dùng như trình duyệt, trình soạn thảo văn bản, nghe nhạc … được xếp vào loại phần mềm ứng dụng (Application Software) để phân biệt với System Software như HĐH, Antivirus, Disk Partition …

Thành phần cấu thành lên một HĐH hoàn chỉnh được mô tả trong hình sau:

Trong cùng là phần cứng máy tính, ba lớp ngoài lần lượt từ bên trong có kernel (hạt nhân), hệ vỏ (shell) và ngoài cùng là lớp ứng dụng (Application Software).

Phần nhân đảm nhiệm quản lý tài nguyên phần cứng, cung cấp giao diện cho các phần mềm lớp vỏ (shell) như vi (editor), bash (một loại shell) ... Sau đó đến lượt mình thì lớp shell sẽ cung cấp tiện ích và giao diện cho các phần mềm mức trên là các phần mềm ứng dụng: Mail, FTP … Trên thực tế là mọi thao tác trên Windows quen thuộc đều có thể dịch thành các lệnh, ví dụ như lệnh tạo shortcut (link file) có thể dùng lệnh sau:

1	C:\WINDOWS\EXPLORER.EXE /n,/e,c:\

Như vậy các bạn nên hiểu hệ điều hành Linux là sự kết hợp của hạt nhân linux với các phần mềm GNU. Hiện nay linux được cài đặt trên rất nhiều thiết bị từ máy tính đến máy chủ, điện thoại hay các hệ thống ảo hóa, hệ nhúng … Tính mềm dẻo của nó cho phép nó có thể tùy biến để chạy trên rất nhiều phần cứng, nó đã trở thành một nền tảng chứ không đơn thuần là một HĐH nữa. Các bản phân phối linux (distro) phổ biến nhất là Debian, Fedora, Ubuntu, Android ...